Józef Piłsudski – patron Zespołu Szkół Zawodowych nr 1

Marszałek Józef PiłsudskiJózef Piłsudski urodził się w roku 1867, w rodzinie ziemiańskiej, w Zułowie na Wileńszczyźnie. W domu rodzinnym pielęgnowano tradycje niepodległościowe i umiłowanie dla zniewolonej ojczyzny. W takim też patriotycznym duchu wychowywano małego Ziuka, miało to zasadniczy wpływ na jego przyszłe życie i działalność patriotyczną.

Po ukończeniu szkoły gimnazjalnej w Wilnie w roku 1885 młody Piłsudski rozpoczął studia medyczne na uniwersytecie w Charkowie. Dwa lata później został skazany na pięcioletnie zesłanie na Syberię na podstawie oskarżenia o udział w spisku na życie cara Aleksandra II . Po odbyciu kary rozpoczął działalność w Polskiej Partii Socjalistycznej, która zajmowała się m.in. redagowaniem czasopisma „Robotnik”. Wkrótce stał się jedną z czołowych postaci partii. Po ponownym aresztowaniu przez carską policję został osadzony w Cytadeli Warszawskiej, a następnie przewieziony do petersburskiego szpitala, skąd udało mu się zbiec do Galicji. Tam rozpoczął przygotowania do wzniecenia powstania narodowowyzwoleńczego. W 1904 roku udał się do Japonii, aby zabiegać tam o pomoc dla antyrosyjskiego zrywu na ziemiach polskich. W roku 1908 we Lwowie Piłsudski zainspirował utworzenie tajnego Związku Walki Czynnej, którego celem było kształcenie przyszłej kadry dowódczej powstania. Natomiast w 1910 roku Piłsudskiemu udało się powołać do życia dwie legalnie działające organizacje paramilitarne: lwowski „Związek Strzelecki” oraz krakowskie „Towarzystwo Strzeleckie”, które miały stać się zaczątkiem polskiego wojska w razie wybuchu konfliktu między zaborcami. Piłsudski dążył do realizacji koncepcji czasowej współpracy z Austro-Węgrami i walki przeciw Rosji.

Po wybuchu I wojny światowej Józef Piłsudski na czele oddziałów strzeleckich wkroczył do Królestwa Polskiego, aby wzniecić tam antyrosyjskie powstanie, co zakończyło się zajęciem przez jego oddziały pas ziemi przygranicznej. Następnie podporządkował się dowództwu austriackiemu i stanął na czele oficjalnie działających po stronie państw centralnych Legionów Polskich, osobiście przyjmując dowództwo ich I Brygady. Równolegle powołał konspiracyjną Polską organizację wojskową (POW). Grupa żołnierzy i działaczy związanych ze środowiskiem Legionów i POW była jądrem kształtującego się w czasie wojny obozu polityczno-ideowego nazywanego piłsudczykami.

Po internowaniu Piłsudskiego przez Niemców w czasie tzw. „kryzysu przysięgowego” w roku 1917, kiedy legiony odmówiły złożenia przysięgi na wierność państwom centralnym, jego autorytet i pozycja w oczach narodu wzmocniła się. Stał się żywym symbolem walki ze wszystkimi zaborcami. Po uwolnieniu go z twierdzy magdeburskiej 11 listopada 1918, Piłsudski otrzymał z rąk Rady Regencyjnej władzę nad polskimi siłami zbrojnymi i misją tworzenia rządu narodowego, a 14 listopada powierzono mu tymczasowe zwierzchnictwo nad państwem. 22 listopada oficjalnie rozpoczął pełnienie funkcji Tymczasowego Naczelnika Państwa, a później Naczelnika Państwa którą sprawował do wyboru pierwszego prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej, Gabriela Narutowicza 9 grudnia 1922.

W swojej działalności po roku 1918 Józef Piłsudski koncentrował się przede wszystkim na obronie niepodległości i kwestii ustalenia polskiej granicy wschodniej. W latach 1921-22 toczył walki z bolszewikami, które zakończył podpisany 18 marca 1921 pokój ryski przywracający Polsce Galicję Wschodnią. W trakcie kampanii wschodniej w marcu 1921 Piłsudski otrzymał buławę I Marszałka Polski. W 1923 roku Piłsudski formalnie wycofał się z czynnego życia politycznego i zamieszkał w Sulejówku. Utrzymywał jednak kontakty z politykami i bezpardonowo krytykował wady i wynaturzenie demokracji parlamentarnej.

12 maja 1926 roku na czele wiernych sobie oddziałów dokonał zamachu stanu, obalając rząd i gabinet prezydenta Stanisława Wojciechowskiego i wprowadzając rządy autorytarne pod hasłami sanacji czyli uzdrowienia stosunków politycznych i poprawy sytuacji w państwie. Nie przyjął godności prezydenckiej ze względu na ograniczenie kompetencji tego urzędu – pełnił za to funkcje przewodniczącego Rady Wojennej i Głównego Inspektowa Sił Zbrojnych oraz dwukrotnie przyjął stanowisko premiera. Zmarł 12 maja 1935 roku. Pochowano go w krypcie na Wawelu. Serce Marszałka złożono w miejscu wiecznego spoczynku jego matki – na cmentarzu Rossa w Wilnie.

Skip to content